علی محمدشاعری رئیس ستاد محیطزیست شهرداری تهران با اشاره به مصرف بالای ایرانیان از منابع کرهزمین به همشهری گفت: واقعیت این است که آستانه تحمل زمین در بسیاری از نقاط جهان تمامشده است. ما هماکنون در معرض نابودی اقلیمهای مختلف قرار گرفتهایم. خداوند در قرآن کریم از زمین به گهواره و مهد آرامش انسان یاد کرده است.
اما رفتار ما با کره خاکی، ما را در مرز تهدید جدی زیستی قرار داده است. مطالعات نشان داده است گرمایش جهانی در 50سال اخیر به فعالیتهای بشری مربوط میشود. تردیدی نیست که دمای نزدیک سطح زمین و دمای سطح دریاها از سال1861 افزایش یافته است. دمای متوسط جهانی نیز در قرن بیستم در حدود 0.6درجه سانتیگراد افزایش یافته و البته این افزایش در 2دوره رخ داده است؛ 1945-1910 و 2000-1976. دهه90 گرمترین دهه و سال1998 نیز گرمترین سال هزاره گذشته لقب گرفته است. شهرهای بزرگ ایران نیز همگام با شهرهای بزرگ جهان تغییراتی را در طول نیم قرن گذشته تجربه کردهاند. در این میان سهم ما ایرانیان در ایجاد آلودگیهای زیستمحیطی کم نبوده است. مرور آمارها نشاندهنده استفاده بیمهابای ما از منابعی است که زمین در اختیار ما گذاشته است و ما همچنان غیرعقلانی با آن برخورد میکنیم. موضوع تغییر الگوی مصرف موضوعی نیست که دستگاهها و نهادهای مختلف آنرا شکل دهند. این موضوع کامل ملی است.
اراده ملی برای زمین پاک
سالجاری سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی نامگذاری شده است. شاعری رئیس ستاد محیطزیست شهرداری تهران با اشاره به این نامگذاری از ایجاد «اراده ملی برای زمین پاک» خبر داد. او با اشاره به برنامه 5ساله شهرداری تهران و برش یکساله این برنامه از تلاش و عزم جدی ستاد محیطزیست در کاهش آلودگیهای زیستمحیطی در تهران خبر داد. وی گفت که هفته زمین پاک بهترین فرصت است تا یاد بگیریم از منابعی که کره خاکی در اختیار ما گذاشته است، بهتر استفاده کنیم.
افزایش بیابانزایی در کشور
سرعت سالانه رویش جنگل در کشور یک مترمکعب است. این در حالی است که بهرهبرداری ما سالانه بالغ بر 2مترمکعب است.
در حال حاضر سالانه 500 تا 600هزار مترمربع از اراضی قابل کشت به بیابان تبدیل میشود و ایران در ردهبندی کشورهای جهان رتبه بالایی در بیابانزایی بهدست آورده است.
خشکسالی در پیش است
ایرانیان در هر سال از منابع آبی زیرزمینی حدود 30میلیارد مترمکعب آب برداشت میکنند. این در حالی است که این رقم 6میلیارد مترمکعب بیشتر از توان اقلیمی کشور است.
بروز خشکسالیهای طولانی و محدود شدن استفاده از منابع آبی و کم آبی مراکز بزرگ جمعیتی و محدود شدن فعالیتهای کشاورزی.
صنعت در بحران
هماکنون استاندارد یورو 6برای ساخت خودرو در کشورهای توسعه یافته در حال اجراست این در حالی است که هنوز تولیدات داخلی با استاندارد یورو 4تولید نمیشود.
بیش ا ز3.5میلیون خودرو با استاندارد یورو2 در تهران در حال حرکت هستندکه 4برابر خودروهای روز دنیا آلایندگی دارند.
.
شدت مصرف انرژی
میزان مصرف انرژی در کشور نسبت به کشورهای جهان تا 4برابر بیشتر است. در سال گذشته استان خوزستان هر ساعت با مصرف 700کیلووات در ساعت پرمصرفترین استان کشور در استفاده از انرژی برق شد و تهرانیها هم با مصرف 400کیلووات برق در تهران همچنان از میانگین جهانی 4برابر بیشتر مصرف میکنند.
افزایش مصرف برق بهمعنای توسعه سدسازی و استفاده از سوختهای فسیلی بیشتر برای تولید انرژی است که باعث افزایش آلودگیهای زیستمحیطی بهویژه آلودگی هوا میشود.
تهرانیهای پرمصرف
میانگین مصرف آب تهرانیها در هر روز 320لیتر است، اما در کشورهای توسعهیافته در هر روز میانگین مصرف آب در حدود 130لیتر است. تهرانیها دوبرابر میانگین جهانی از آب استفاده میکنند.
تهرانیها در هر سال بهطور میانگین 650میلیون متر معکب آب مصرف میکنند. در حال حاضر تهران با کمبود 200میلیون مترمکعبی آب روبهروست.
میزان بارش در تهران در سالجاری نسبت بهمدت مشابه در سال گذشته 39درصد کاهش داشته است و ذخایر آبی پایتخت نیز نسبت به سال گذشته 41درصد کمتر است. این بهمعنای جیرهبندی آب در ماههای آینده است.
تولید سهبرابر زباله
هر شهروند تهران روزانه 900گرم زباله تولید میکند که این رقم در روزهای پایانی هر سال به یککیلوگرم نیز افزایش مییابد. این در حالی است که میزان مصرف زباله در کشورهای توسعه یافته کمتر از 350گرم است. در واقع تهرانیها 3برابر شهروندان شهرهای بزرگ جهان زباله تولید میکنند.
ایجاد آلودگیهای زیستمحیطی بسیار در اطراف شهرهای بزرگ و تلاش و هزینه زیاد برای رفع این آلودگیها باعث هدر رفتن منابع کشور و شهرها میشود.
چرخه ناقص
این چرخه در ایران کامل نشده است. ما از منابع طبیعی استحصال و تولید میکنیم و پس از آن بیشتر از تمام مردم جهان نیز مصرف میکنیم. اما از بازیافت غفلت کردهایم. بنابراین استفاده ما از منابع بسیار بیشتر از سایر شهروندان کشورهای جهان است. بازیافت مواد بهمعنای قناعت و استفاده بهینه از امکاناتی است که کره زمین در اختیار ما گذاشته است.